بیوتیل رابر
بیوتیل رابر که پلی ایزوبیوتیلن n,PIB((C4H8نیز خوانده میشود یک لاستیک مصنوعی (سنتزی ) می باشد. یک هموپلیمر است که از ( 2- متیل -1- پروپن) تشکیل شده است. پلی ایزوبیوتیلن از فرایند پلیمریزاسیون تولید شده است که به عبارتی شامل 98%از ایزوبیوتیلن و 2% ایزوپرن می باشد. از نظر ساختاری پلی ایزوبیوتیلن مشابه پلی پروپیلن میباشد و دارای 2 گروه عاملی متیل جابجا شده روی هر اتم کربن است. از مزیت های آن میتوان به نفوذ ناپذیری عالی و انعطاف پذیری خوب آن که به واسطه زنجیرهای بلند پلیمری در بخش پلی ایزو بیوتیلن میباشد اشاره کرد.
پلی ایزو بیوتیلن یک ماده ویسکوالاستیک بی رنگ یا متمایل به زرد کمرنگ میباشد و معمولا بی بو و بی مزه است با این وجود ممکن است یک مقدار ناچیز از خود بو متصاعد کند. و فرمول آن به قرار زیر است:
n --( 2 (CH2-C(CH3)--
این ماده میتواند از مونومر ایزوبیوتیلن (ch2=c(ch3)2)از طریق پلیمریزاسیون رادیکالی افزایشی کاتیونی و آنیونی ساخته شود.
پلی ایزوبیوتیلن یک لاستیک سنتزی یا الاستومر میباشد که در برابر هوا نفوذ ناپذیر است و در مواردی استفاده میشود که به لاستیک نفوذ ناپذیر در برابر هوا نیاز باشد.
همچنین پلی ایزوبیوتیلن در ساختن چسبها – کشاورزی شیمیایی – شیشه عینک- بتونه و درزگیر- روغن چرخ ماشین- کاغذ و خمیر کاغذ – تغلیظ کننده ماده رنگی- روغنها و روان سازها و همینطور برای تغییر و تبدیل لاستیک و پلیمر – افزاینده سوخت موتور دیزل- گازولین (بنزین) و حتی در آدامس کاربرد دارد. اولین کاربرد بیوتیل برای تولید تیوبهای داخلی تایر بود واین یکی از مهمترین بخش تجارت این ماده میباشد که تا به امروز نیز باقی مانده است.
بیوتیل رابر برای اولین بار در سال 1937 توسط محققان: ویلیام جی اسپارکز و رابرت ام توماس در استاندارد روغنها (که بعدها به Exxon تغییر نام یافت)در لابراتوار لیندن ان جی کشف شد. در دهه 1950-1960 بیوتیل رابر هالوژنه (هالوبیوتیل) کشف شد و در ترکیب با کلر (کلروبیوتیل) و همچنین ترکیب با برم (برموبیوتیل) نیز بدست می آید . مشروط بر اینکه سرعت پخت را افزایش داده و اجازه با هم ولکانیدن را با دیگر رابرها مثل لاستیک طبیعی و لاستیک بوتادی ان داده شود. بیوتیل رابر با عناصر سولفور ولکانیده میشود اکسید روی نیز میتواند برای ولکانیدن هالوبیوتیل مورد مصرف قرار گیرد.
موارد استفاده: *سوخت و روغنهای افزاینده:
ایزوبیوتیلن هنگامی که به عنوان افزاینده در روغنها و سوختها ی موتور استفاده می شود خواص قابل توجهی خواهد داشت . پلی ایزوبیوتیلن به مقدار کمی به روغنهای روان ساز که در محصولات ماشینی استفاده میشوند اضافه میشود که باعث کاهش قابل توجهی از تولید غبار یا مه روغن میشود که بدین گونه استنشاق غبار روغن توسط متصدی دستگاه را کاهش میدهد . و همچنین در تصفیه چکیده های روغن حمل شده توسط آب به عنوان قسمتی از تولید تجارتی ELASTOL استفاده میشود .و هنگامی که به روغن خام افزوده میشود خاصیت ویسکوالاستیک آن را هنگام کشش افزایش میدهد و این همان علت پایداری انحلال روغن به هنگام جمع آوری آن از سطح آب میباشد . پلی ایزوبیوتیلن در افزاینده سوخت خواص پاک کنندگی دارد. وقتی به سوخت دیزل افزوده میشود باعث استقامت در برابر رسوب در لوله های تزریق کننده سوخت میشود. همچنین کاستن نفوذ هیدروکربن و دفع آنها به صورت ذرات بسیار ریز میباشد. پلی ایزوبیوتیلن توسط شرکت لوبریزول تولید میشود. و با دیگر پاک کننده ها و افزودنی ها ترکیب شده برای ساخت یک بسته پاک کننده که با گازولین و سوخت دیزل تهیه شده برای افزایش استقامت و از بین بردن صدای تق تق ماشینها . به دلیل اینکه فرمول افزاینده سوخت به صورت محرمانه دادو ستد میشود بنابراین غیر ممکن است که بدانیم کدام یک از افزاینده ها چه مقدار مشخصی از گازولین را دارا هستند. و پلی ایزو بیوتیلن در بعضی از فرمولها به عنوان عامل ضخیم سازی استفاده میشود. *بسکتبال:
پلی ایزو بیوتیلن خاصیت نشت ناپذیری نسبت به هوا دارد و معمولا درون توپهای بسکتبال قرار داده میشود که مانع از خالی شدن باد از داخل توپها بشود.
ترجمه و تنظیم :(گروه تحقیقاتی صنایع لاستیک __ مرجان غفورزاده)
مراجع: brief overview of polyisobutylene -additional information